سریال «گاندو» این شب‌ها از آنتن آی‌فیلم درحال پخش است
سریال «گاندو» با حضور ماموران امنیتی در خانه یکی از مسئولان ارشد اقتصادی کشور آغاز شد که حکم بازرسی خانه او و دستگیری پسرش را داشتند، اما این مسئول نه تنها گارد می گیرد و از کار ماموران امنیتی عصبانی می شود، بلکه مرتب با دیگر مسئولان ارشد کشوری تماس می گیرد تا بتواند از این طریق راهی پیدا کند که هم خانه اش را بازرسی نکنند و هم فرزندش را دستگیر نکنند.
در ادامه داستان «گاندو»، فراز و نشیب‌های یک عملیات پیچیده ضدجاسوسی با چنان ظرافتی روایت می شود که مخاطب را به خود سنجاق کرده و در پیچ‌وخم ماجراهای مایکل هاشمیان و دیگر مهره‌های یکی از مهم‌ترین پرونده‌های امنیتی سال‌های اخیر پیش می‌برد.
جذابیت «گاندو» هم در مبتنی‌بودن آن بر واقعیتی بود که مردم کمتر از جزییاتش باخبر بودند، هم در پردازش دراماتیک این داستان واقعی. سریالی که در زمان پخش با حاشیه های زیادی همراه شد و حالا بازپخشش برای اولین بار از آنتن شبکه آی فیلم صورت می گیرد، آن‌هم در آستانه نمایش فصل دوم و از این‌رو در بازپخش نیز توجه بسیاری را به خود جلب کرده است.
به بهانه بازپخش این سریال از آی فیلم، پاسخ های جواد افشار، کارگردان «گاندو» را به این حاشیه ها و ویژگی های سریال بخوانید:
*پیش از هر چیز نام «گاندو» برای بسیاری از مردم کنجکاوی برانگیز است. چه شد که این نام را انتخاب کردید؟
خب «گاندو» موجودی است که می تواند مدت زمان زیادی به کمین شکارش بنشیند و در لحظه مناسب ضربه اش را بزند. به همین دلیل هم به شکارچی کمین‌گر مشهور است و این با قصه ما و قهرمان‌هایش نسبت معناداری داشت و برای عنوان سریال انتخاب شد.
*شاید برای کارگردانی که سریال های اجتماعی و خانوادگی مثل کیمیا یا آنام را در کارنامه خود دارد، رفتن به سراغ یک قصه امنیتی و اطلاعاتی ریسک به نظر برسد یا مثلا تغییر ژانری در مسیر کاری اش. آیا نگران این ریسک پذیری نبودید؟
راستش برای من دغدغه ها و تجربه های شخصی ام نسبت به یک سوژه یا موقعیت، مهم‌تر از ژانر آن است. اگر در قصه ای ردپایی از دغدغه‌های شخصی یا اتفاق و موقعیتی را که خودم تجربه کرده‌ام ببینم، به آن قصه و سوژه احساس نزدیکی می کنم و انگیزه و میل به ساخت آن در من تقویت می شود. مثلا یکی از انگیزه های من در سریال کیمیا به دلیل تجربه های شخصی بود که خودم در همین موقعیت ها و اتفاقات داشتم. حتی یک کاراکتر ممکن است نمادی از خودم من یا اصلا خود خودم باشد: مثل شخصیت کیوان در فیلم کیمیا. بنابر این وقتی فیلمنامه ای به دستم می رسد که واجد این ویژگی هاست و می توانم با آن احساس همدلی و همذات پنداری کنم، ریسک ساخت آن را می پذیرم. سریال گاندو هم قصه ای داشت که دغدغه شخصی من بود. ضمن اینکه هم قصه جذابی داشت و هم قصه آن به مسائل عمومی جامعه امروز مربوط بود. حضور آرش قادری به عنوان نویسنده هم که سال‌هاست او و قلمش را می شناسم، اطمینان من در ساخت این سریال را بیشتر کرد.
*حتی برخی واکنش ها و حاشیه هایی که زمان پخش سریال پیش آمد یا اعتراض برخی سیاسیون نسبت به کار، شما را ناامید نکرد؟
اصلا. اتفاقا یک سریال پویا و زنده با واکنش های مختلف مواجه می شود و مخاطبان نسبت به آن خنثی و منفعل نیستند. حتی معتقدم برخی از این واکنش ها را باید به فال نیک گرفت؛ چون نشان می دهد سریال در تبیین و انتقال پیام خود موفق بوده. فارغ از نگاه‌های جناحی و سیاسی به نظر من گاندو یک مطالبه مردمی را مطرح می کرد و آن شفافیت و شفاف سازی بود. واقعیت این است که ما هرگز قصد برخورد و تخریب با چهره های دولتی را نداشتیم و به نظرم مسئولان باید سعه صدر بیشتری در نقدپذیری داشته باشند. ضمن اینکه گاندو بیشتر به هشدار به مسئولان پرداخته و اینکه باید مراقب کسانی باشند که ممکن است از آنها سوءاستفاده کنند. اگر عمیق و به دور از هیاهو به سریال نگاه کنیم، متوجه می شویم که قصه «گاندو» در جهت حمایت و دفاع از منافع ملی روایت می شود و نسبت به کسی سیاه‌‌نمایی نمی کند. باید بپذیریم که مسئله امنیت ملی یک امر فرافردی و فراجناحی است و محل مناقشه نیست.
*با این حساب با این تفسیر که گاندو به خیانت برخی شخصیت ها اشاره می کند، معتقد نیستید؟
هرگز. ما قصد تخریب یا تضعیف هیچ شخصیت و گروه و تفکری را نداشتیم و نقد سریال ناظر بر کسانی است که با سوءاستفاده از برخی شخصیت ها یا جایگاه مرتبط به برخی شخصیت ها، خیانت می کنند. ضمن اینکه بسیاری از این نقدها قضاوت های زودهنگام درباره سریال بود و اگر صبوری می کردند تا قصه جلو برود، متوجه می شدند که رویکرد و نگاه سریال چیست.
*فارغ از این حاشیه ها به نظر می رسد با توجه به ژانر سریال، صحنه های اکشن گاندو کم بود. موافقید؟
ببنید، «گاندو» در واقع یک قصه جاسوسی و ضدجاسوسی است که از تعلیق پرشمار بهره می برد و در سایه حرکت می کند. نباید آن را با قصه های پلیسی و جنایی متعارف یکی دانست که صحنه های اکشن زیادی دارند. ویژگی جاسوسان و ضد جاسوسان دوری از اکشن است. آنها بیشتر در کمین و کشف و جست‌وجو هستند و تلاش می کنند بدون هیاهو و چراغ خاموش حرکت کنند. اکشن در انتهای کار آنها و موقعی که دیگر جاسوسی و ضدجاسوسی به نتیجه رسیده، به وجود می آید و عملیات دستگیری و یا انهدام آغاز می شود. حتی در این زمان ممکن است دیگر جاسوسان و یا ضدجاسوسان حضور نداشته باشند و کار به دست واحد عملیاتی و نیروهایی مانند پلیس و نیروی انتظامی سپرده شود. اساسا جنس کار و عملیات های امنیتی متفاوت از کارهای پلیسی است که ما در فیلم ها می بینیم.
*یکی از ویژگی های این سریال از حیث فنی و تکنیکی، نمایش تجهیزات پیشرفته امنیتی بود که نگاه مخاطب را خیلی به خود جلب کرد. این مسئله چقدر با واقعیت انطباق دارد؟
با اطمینان می گویم که همه آنها برگرفته از واقعیت است و تازه ما با کمک مشاوران، به میزانی که اجازه نمایش داشتیم، از آنها استفاده کردیم. در واقع این بخش کوچکی از تجهیزات نیروهای امنیتی کشور بود و بیش از این اجازه نمایش نداشتیم. راستش را بگوییم تجهیزات و تکنولوژی امنیتی کشور حیرت‌انگیز است که به دلایل امنیتی نمی توانستیم آنها را نمایش دهیم.
*به نظر شما چقدر به ساخت سریال های امنیتی نیاز داریم؟
من به جای چقدر به چرایی آن جواب می دهم تا اهمیت آن بیشتر معلوم شود. پاسخ به این سوال را که چرا به ساخت سریال های امنیتی نیاز داریم، باید در دو علت جست. یکی به دلیل اهمیت و ضرورت این مسئله در عرصه عمومی به‌ویژه در جامعه امروز که مسائل امنیتی از اهمیت بیشتری برخوردار شده و دوم در اینکه این قصه ها از حیث سینمایی و نمایشی جذابیت های ویژه ای دارند که هم می توانند مخاطب را سرگرم کنند و هم به آنها آگاهی ببخشند و هوشیارشان کنند.
(مصاحبه کننده: سید رضا صائمی برای وب‌سایت آی‌فیلم)
پرونده گاندو به مایکل هاشمیان رسید
نقد و بررسی سریال گاندو
م ه / س م
